ยาคุมกำเนิดสัตว์ สำหรับฉีดยาคุมของสัตว์เลี้ยง โดยใช้ยาคุมในแมวและสุนัข นั้นอาจจะก่อให้เกิดความเสี่ยงกับตัวสัตว์ ที่ได้รับการฉีดโดยตรงแล้ว ยังอาจส่งผลต่อเนื่องอีกหลายอย่าง ที่คิดไม่ถึงปัญหาการฉีดยาคุมในสุนัขและแมว ฮอร์โมนคุมกำเนิดที่ใช้ในสุนัขและแมว มีหลากหลายส่วนใหญ่อยู่ในรูปแบบ โพรเจสโตเจน หรือโพรเจสติ
อย่างไรก็ตาม ในการคุมของการเป็นสัดของในสัตว์ ได้แก่ สุนัขและแมวจะเป็นการฉีด ยาคุมกำเนิดระยะเวลาสั้นจะใช้ช่วงก่อนการเกิดระยะ ระยะก่อนการเป็นสัด ก่อนเป็นสัดระยะแรก หรือคุมกำเนิดแบบระยะเวลานาน ใช้เลื่อนการเป็นสัดออกไป หรือใช้เพื่อกดการเป็นสัด ผลกระทบต่อระบบสืบพันธุ์ ผลิตภัณฑ์เหล่านี้จะถูกยกเลิก และหรือการหลั่งฮอร์โมนปกติจากสมอง
แต่ละอย่างส่งผลต่อระบบสืบพันธุ์ และระบบฮอร์โมนต่างๆ เช่น ซีสต์ที่ผนังมดลูก เซลล์เต้านมโตผิดปกติ จนกลายเป็นเนื้องอก ลดการสร้างฮอร์โมน หรือเพิ่มการหลั่งฮอร์โมนบางชนิด เกี่ยวกับโรคเบาหวาน เป็นต้น ยาคุมกำเนิด มีผลต่อพฤติกรรมด้วย อย่างไรก็ตาม เมื่อฉีดยาแล้วยังอาจเกิดปฏิกิริยาทางผิวหนัง ในบริเวณที่มีการฉีด และอาจเกิดการเปลี่ยนไปของทางพฤติกรรมต่างๆ ได้
เพิ่มความต้องการอาหาร น้ำหนัก ให้กินน้ำมากขึ้น ลดการอยากผสมพันธุ์ของสัตว์เพศผู้ ในสุนัขและแมวที่ตั้งท้องระยะแรก สาเหตุการเกิดความไม่ปกติตัวอ่อนเพศเมีย และเกิดการคลอดช้ากว่ากำหนดได้ อย่างไรก็ตาม ผลกระทบต่างๆ ที่เกิดจากการใช้ยาชนิดนี้ สามารถป้องกันได้ ถ้ามีการใช้ในขนาดที่ถูกต้อง
ไม่ใช้ติดต่อนานจนเกิดไป การเลือกใช้ในสัตว์แต่ละตัว ควรคำนึงถึงสิ่งต่างๆ คือ ต้องรู้วงรอบการเป็นสัดของสุนัขและแมวอย่างชัดเจน โดยสัตวแพทย์ ต้องทำการตรวจทุกครั้ง ก่อนคิดให้ฮอร์โมนคุมกำเนิด อย่างแน่นอน อย่าเลือก ยาคุมกำเนิดสัตว์ รูปแบบที่มีประสิทธิภาพได้ยาวนาน ซึ่งการเป็นสัดระยะแรกในตัวแมว มีการกระตุ้นการขยายของเซลเต้านม อย่างยาวนานได้
ห้ามใช้ในสัตว์ที่ตั้งท้องอยู่ เนื่องจากอาจทำให้เกิดความผิดปกติ ในการพัฒนาตัวอ่อนในครรภ์ หรืออาจทำให้เกิดการคลอดช้ากว่ากำหนด ทำให้ตัวอ่อนตายได้ รักษาท้องเทียมในสุนัข เพราะอาการท้องเทียมจะหายไป แต่จะกลับมารุนแรงขึ้นอีก ห้ามสุนัขที่มีเลือดออกในมดลูก หรือสัตว์ที่เป็นสัดระยะยาวไม่ควรใช้ เพราะอาจมีความผิดปกติ คือซีสต์หรือเนื้องอกรังไข่ได้
ห้ามใช้ในสัตว์ป่วยโรคเบาหวาน ควรทำการตรวจสอบค่าระดับน้ำตาลในเลือด ในรายที่มีการให้ยามาเป็นเวลานาน เพื่อตรวจสอบเสมอ สรุปคือควรใช้ในสัตว์ ที่เคยเป็นสัดมาก่อนแล้ว ที่อยู่ในระยะ ระยะไม่เป็นสัด หลังเป็นสัดไป 3 ถึง 6 เดือน ส่วนในสัตว์ที่ยังไม่ถึงวัยเจริญพันธุ์ ไม่ควรใช้สารที่ออกฤทธิ์นาน การป้องกัน เมื่อการให้ฮอร์โมนพวกนี้นั้น มักพบความเสี่ยงที่ชัดเจน
การฉีดยาคุมกำเนิดสัตว์ใช้ฮอร์โมนในแมวและสุนัข ทำให้เกิด เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวผิดปกติ หรือผนังมดลูกหนาตัวเป็นถุงน้ำ ต้องถามผู้หญิงดูว่า เวลามดลูกมีอะไรผิดปกติ มันเจ็บปวดเพียงไหน มดลูกอักเสบเป็นหนอง เนื้องอกหรือมะเร็งเต้านม กดฮอร์โมนพวก อะดรีโนคอร์ติโคสเตียรอยด์ เหนี่ยวนำให้เกิดเบาหวาน ฯลฯ
ถ้าฉีดโดยไม่ทราบว่า สุนัขหรือแมว ผสมพันธุ์และมีปฏิสนธิแล้ว หรือทราบแต่ตั้งใจฉีด หรือหมอไม่ใส่ใจซักประวัติ ฮอร์โมนนี้จะทำให้เกิดการตั้งท้องได้ปกติ แต่จะไม่เกิดการคลอดตามธรรมชาติ เพราะกระบวนการคลอดปกตินั้น อย่างไรก็ตาม ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนนี้จะลดลง แต่เมื่อฉีดเข้าไป ปริมาณที่คงอยู่ 4 ถึง 6 เดือนจะเกินเวลาปกติของการตั้งท้อง เมื่อเลยระยะการตั้งท้องปกติ รกจะไม่สามารถทำหน้าที่
ในการส่งผ่านอาหาร และออกซิเจนจากแม่ให้ลูกได้ ลูกสัตว์จะค่อยๆ ตาย อาจเน่า ติดเชื้อสู่กระแสเลือด จนก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตแม่สัตว์ต่อมา เจ้าของสัตว์เลี้ยงหรือผู้เชี่ยวชาญสมัยใหม่ จะไม่ฉีดยาคุมกำเนิดแบบนี้ เพราะผลดีไม่มีเท่าผลเสีย แต่ถ้าจำเป็นต้องฉีดจะต้องซักประวัติ และตรวจร่างกายสัตว์อย่างละเอียด และไม่ทำการฉีดซ้ำหลายหน แต่ถ้าหลีกเลี่ยงได้จะดีที่สุด การฉีดยาคุมแล้ว แนะนำให้เจ้าของทำหมันถาวรในสัตว์เลี้ยง
บทความที่น่าสนใจ : เล็บสุนัข ศึกษาข้อมูลและคำแนะนำในการตัดแต่งเล็บสุนัขอย่างถูกวิธี
